Idee

Heterarchia jest dość nowym słowem, ale rzeczywistość, którą ono opisuje, jest starsza niż ludzkość i sprawdza się już od setek milionów lat wśród wszystkich gatunków kręgowców. Wygląda na to, że jest czymś istotnym, skoro dyskutowano na jej temat w Davos i praktykuje się ją w jednostkach specjalnych izraelskiej armii.

Oto ludzie wędrują, aby podziwiać szczyty gór, spiętrzone fale morza, szeroko rozlane rzeki, Ocean otaczający ziemię, obroty gwiazd. A siebie samych omijają, siebie nie podziwiają.

Wytrwałość jest najbardziej niepozorną i często istotnie nudną cnotą. Gdy mówimy o odwadze natychmiast zapalają się reflektory, a za kulisami grzmią surmy. Natomiast gdy mówimy o wytrwałości, niekiedy z nutą protekcjonalizmu, gasną wszystkie światła.

Zdumiewająca historia z tą zawiścią. Wydaje się, że na świecie tylko ludzie znają jej smak. Wprawdzie zwierzęta walczą i współzawodniczą ze sobą o dostęp do różnych dóbr, lecz tylko pod wpływem niedostatku pokarmu lub seksu. Dwa głodne niedźwiedzie biją się o schwytaną rybę, ale gdy niedźwiedź jest nasycony, nie przychodzi mu do głowy, by wydzierać ryby innym niedźwiedziom po to tylko, by im nie było za dobrze i nie zaspokoiły swojego głodu.

Zacznę od pieca, czyli od interesowności, gdyż postępowanie interesowne jest zjawiskiem tak częstym i powszechnym, że uznaje się je za normalne i naturalne właśnie z racji częstotliwości. Zawsze coś z czegoś trzeba mieć; chyba żeś głupi, dlatego bezinteresowny.