Idee

Uczyć się jest rzeczą niezwykle przyjemną – twierdził Arystoteles. Jednak w tej sprawie, jak w wielu innych, nie ma jednomyślności.

Coraz głośniej brzmią głosy, że świat zmienia się na gorsze. Niezależnie od tego, czy tak jest naprawdę, wypada zauważyć, że natura wiadomości w połączeniu z ludzką naturą, mocniej reagującą na zło niż dobro, może rodzić w nas przekonanie, że tak jest rzeczywiście.

Heterarchia jest dość nowym słowem, ale rzeczywistość, którą ono opisuje, jest starsza niż ludzkość i sprawdza się już od setek milionów lat wśród wszystkich gatunków kręgowców. Wygląda na to, że jest czymś istotnym, skoro dyskutowano na jej temat w Davos i praktykuje się ją w jednostkach specjalnych izraelskiej armii.

Oto ludzie wędrują, aby podziwiać szczyty gór, spiętrzone fale morza, szeroko rozlane rzeki, Ocean otaczający ziemię, obroty gwiazd. A siebie samych omijają, siebie nie podziwiają.

Wytrwałość jest najbardziej niepozorną i często istotnie nudną cnotą. Gdy mówimy o odwadze natychmiast zapalają się reflektory, a za kulisami grzmią surmy. Natomiast gdy mówimy o wytrwałości, niekiedy z nutą protekcjonalizmu, gasną wszystkie światła.